S2020 - The season that never came
6th Μέρα Καραντίνας
Ευτυχώς λιακάδα μετά από δύο μέρες μούχλα. Το γράψιμο φαίνεται ευκολότερο, είναι και Σάββατο. Μόλις φτάνει η πρώτη εβδομάδα στο τέλος της και αρχίζει η συνειδητοποίηση. Μια καθημερινή ρουτίνα διαμορφώνεται. Ξεκίνημα της ημέρας, πρωινές δουλειές, γυμναστική, βόλτα, τα παιδιά μαθήματα, δουλειές του σπιτιού, γραφείο, τηλέφωνα, μαγείρεμα, ψώνια, νοικοκυριό, επικοινωνία με φίλους, οικογένεια όλα μαζί να χωρέσουν μέσα στους τοίχους του σπιτιού σου. Αλλά αυτά είναι για άλλη φορά...
Το θέμα μας σήμερα αφορά τον τουρισμό. Πώς φτάσαμε σήμερα μέχρι εδώ και πού θα είμαστε αύριο, κάποιες σκέψεις.
Η κουλτούρα των καλοκαιρινών διακοπών όπως η γενιά μας την αντιλαμβάνεται δεν ήταν πάντα έτσι. Οι διακοπές και τα ταξίδια σε άλλες χώρες ήταν κάτι το άγνωστο στις μάζες στις αρχές του προηγούμενου αιώνα. Κάθε λαός έκανε τις "παύσεις" του στα αγαπημένα του μέρη εντός της επικράτειάς του. Οι Άγγλοι είχαν την εξοχή και αργότερα τα παραθαλάσσια θέρετρα του (Brighton, Blackpool κλπ), οι Γερμανοί είχαν τις λίμνες, τα δάση και τις ακτές της Βόρειας Θάλασσας. Ο τουρισμός (περιηγητικός και πολύ αργότερα διακοπές) σε άλλες χώρες ήταν προνόμιο των πλουσίων.
Ο ευρωπαϊκός μαζικός τουρισμός είναι ένα φαινόμενο του τέλους του 20 ου αιώνα, ξεκίνησε όταν η γενιά των baby boomers είχε το διαθέσιμο εισόδημα, τα μέσα (αεροπλάνα) και το χρόνο (άδεια με αποδοχές) για να το κάνει. Η αυξανόμενη ζήτηση για οργανωμένες διακοπές οδήγησε αρχικά στη δημιουργία ταξιδιωτικών γραφείων και στη συνέχεια tour operators, αυτοί με τη σειρά τους αναζητούσαν αεροπορικές εταιρείες και καταλύματα που θα μπορούσαν να ανταποκριθούν στις ανάγκες μεταφοράς και φιλοξενίας πελατών από τη κεντρική και βόρεια Ευρώπη στις ζεστές ακτές της Μεσογείου. Το ευρωπαϊκό όνειρο, η ευρωπαϊκή ενοποίηση, οι τρεις πυλώνες της ελεύθερης μετακίνησης ανθρώπων, εμπορευμάτων και κεφαλαίων, αλλά και η άνοδος του βιοτικού επιπέδου της μεσαίας τάξης ήταν το υπόβαθρο πάνω στο οποίο στήθηκε η ευρωπαϊκή τουριστική βιομηχανία διακοπών. Το μοντέλο των πακέτων διακοπών προϋπέθετε μια συμπαγή αγορά τροφοδότη, έναν ταξιδιωτικό οργανισμό (tour operator, ιδιωτικό ή σε κάποιες περιπτώσεις της πρώην Ανατ. Ευρώπης δημόσιο), αεροπορική εταιρεία, και έναν οργανωμένο προορισμό (destination) με κατάλληλες τουριστικές υποδομές (καταλύματα κλπ). Η Ελλάδα μπήκε σχετικά νωρίς στο χορό με δημόσιες (ΕΟΤ) και ιδιωτικές επενδύσεις, και κατόπιν εκμεταλλευόμενη τα ευρωπαϊκά κονδύλια με την είσοδό της στην τότε ΕΟΚ, επένδυσε σε υποδομές και δημιούργησε οργανωμένους και ανταγωνιστικούς τουριστικούς προορισμούς ευρωπαϊκής εμβέλειας. Μετά από τρεις δεκαετίες ωρίμανσης, κατά την δεκαετία του 2010, ο τουρισμός ήταν ο κλάδος που βγήκε πρώτος από την κρίση και τράβηξε τη χώρα σε τροχιά ανάκαμψης.
Λέγεται πως η τουριστική βιομηχανία αποτέλεσε την "οικονομική ατμομηχανή" της Ελλάδας. Έφτασε να συμμετέχει (με στοιχεία του 2018) άμεσα στο 15% του ΑΕΠ (συνολική συμμετοχή στο ΑΕΠ 31% [ΙΝΣΕΤΕ]) και συνολικά στο 26% της συνολικής απασχόλησης [WTTC], (συνολική απασχόληση 988.600) [WTTC]. Οι αφίξεις των μη κατοίκων ξεπέρασαν τα 30 εκατ. με άνω του 55% να πραγματοποιείται τους μήνες Ιούλιο - Αύγουστο - Σεπτέμβριο.
Την τελευταία δεκαετία η Ελλάδα διπλασίασε τις αφίξεις των "μη κατοίκων" της και μέχρι πριν 2 μήνες κανείς δεν τολμούσε να βάλει ένα ταβάνι στον αριθμό των αφίξεων μην και χαρακτηριστεί τουλάχιστον απαισιόδοξος. Πολλά έχουν γραφτεί για αυτήν την επιτυχία και η κοινή γνώμη είχε αποκρυσταλλώσει την άποψή της. Ο τουρισμός ήταν το παρόν και το μέλλον της χώρας. Τα παιδιά μας θα έπρεπε οπωσδήποτε να σπουδάσουν τουρισμό. Από μπαρίστας έως σεφ και από marketeers έως μάνατζερς τουριστικών επιχειρήσεων. Το κεφάλαιό μας θα έπρεπε οπωσδήποτε να επενδυθεί στον τουρισμό, είτε στις βραχυχρόνιες μισθώσεις είτε σε ενοικιαζόμενα, σε μπουτίκ hotels, σε οτιδήποτε γυρνούσε γύρω από τον τουρισμό.
Η σαιζόν του 2020 ξεκίνησε ιδανικά. Δεν υπήρχε το παραμικρό συννεφάκι στον ορίζοντα, μια ανησυχία για την τουρκική προκλητικότητα στην Ανατολική Μεσόγειο κι αυτό ήταν.
Απρόσμενα στο τέλος του Φεβρουαρίου ξεσπά η τέλεια καταιγίδα. Αρχικά με την κρίση του μεταναστευτικού στα νησιά και ύστερα στον Εβρο, όπου τα αντανακλαστικά ήταν άμεσα. Μετά ένας νέος ιός φέρνει μια καινούρια ασθένεια, που όλοι ξέρουμε πια το όνομά της, και στη χώρα μας.
Στις 28 Φεβρουαρίου λίγες μόνο μέρες πριν την έναρξή του το παγκόσμιο τουριστικό ραντεβού της έκθεσης στο Βερολίνο αναβάλεται για πρώτη φόρα στα χρονικά λόγω του φόβου μετάδοσης του ιού.
Και ξαφνικά η τουριστική Ελλάδα κλείνει λόγω πανδημίας. Με μια πρωτοφανή απόφαση (ΠΝΠ 18152, ΦΕΚ 857,Β 14.03.2020) επιβάλεται το μέτρο της προσωρινής απαγόρευσης λειτουργίας εποχικών τουριστικών καταλυμάτων από 15.32020 έως και 30.4.2020. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι η απόφαση αυτή θα παραταθεί έως 31.05 και υπάρχει η δυνατότητα να παραταθεί ακόμα περισσότερο.
Αν και βρισκόμαστε πολύ στην αρχή, το κυρίαρχο σενάριο είναι ότι η πτώση της φετινής σαιζόν θα υπερβεί το 50%, κάποιοι κύκλοι συζητούν σοβαρά και τη ματαίωσή της.
Αυτή τη στιγμή είναι πολύ νωρίς για να προβλέψουμε τις επιπτώσεις στο εγχώριο ΑΕΠ και την αγορά εργασίας λόγω της πτώσης του τουρισμού. Μπορούμε όμως να βάλουμε ένα άνω όριο και αυτό είναι η σχεδόν ολική κατάρρευση των τουριστικών εσόδων για το 2020. Εκεί που συμφωνούν όλοι ειδικοί είναι το εξής: οι επιχειρήσεις και οι εργαζόμενοι δεν σώζονται χωρίς κρατική βοήθεια. Μια είναι η συνταγή (helicopter money).
Το στοίχημα λοιπόν δεν είναι πόσο καλά ή άσχημα θα πάει η φετινή σαιζόν, αλλά το εάν ο ελληνικός τουρισμός θα καταφέρει να επιβιώσει, ώστε να είναι έτοιμος να λειτουργήσει το 2021.
Όπως είπε χθες κορυφαίος τουριστικός παράγοντας "αυτό που συμβαίνει σήμερα αλλάζει το χάρτη για πάντα"
Καλό μας βράδυ με υγεία,
[ Για να έχουμε μια εικόνα του εισερχόμενου αεροπορικού τουρισμού: Σύμφωνα με το Ινστιτούτο ΣΕΤΕ το σύνολο των αεροπορικών αφίξεων το 2018 ανήλθε σε 23,2 εκατ. επιβάτες. Μήνας αιχμής ήταν ο Ιούλιος (4,1 εκατ.) και μήνας με την χαμηλότερη ροή ο Φεβρουάριος (490 χιλ.).
Το top-5 των αγορών ήταν η Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ιταλία, η Γαλλία και η Πολωνία
Μια ματιά στις 5 πρώτες αγορές για το 2018 (σημ: οι αριθμοί δεν διαφέρουν σημαντικά και το 2019)
Οι υπόλοιπες τουριστικές αφίξεις αφορούν οδικό τουρισμό και τουρισμό κρουαζιέρας.
Δυστυχώς για τον κλάδο της κρουαζιέραw τα πράγματα είναι ξεκάθαρα φέτος, αφότου το Sea Diamond έγινε πρωτοσέλιδο σε όλα τα ΜΜΕ του πλανήτη. Θα χρειαστεί το εμβόλιο για τον ιό και αρκετά χρόνια ώσπου ο κόσμος να ξεχάσει τη φράση "floating Petri dish". Στις 5 Φεβρουαρίου το Sea Diamond μπαίνει σε καραντίνα λόγω κορωνοιού σε λιμάνι της Ιαπωνίας.
https://www.nytimes.com/2020/02/22/world/asia/coronavirus-japan-cruise-ship.html ]
Ευτυχώς λιακάδα μετά από δύο μέρες μούχλα. Το γράψιμο φαίνεται ευκολότερο, είναι και Σάββατο. Μόλις φτάνει η πρώτη εβδομάδα στο τέλος της και αρχίζει η συνειδητοποίηση. Μια καθημερινή ρουτίνα διαμορφώνεται. Ξεκίνημα της ημέρας, πρωινές δουλειές, γυμναστική, βόλτα, τα παιδιά μαθήματα, δουλειές του σπιτιού, γραφείο, τηλέφωνα, μαγείρεμα, ψώνια, νοικοκυριό, επικοινωνία με φίλους, οικογένεια όλα μαζί να χωρέσουν μέσα στους τοίχους του σπιτιού σου. Αλλά αυτά είναι για άλλη φορά...
Το θέμα μας σήμερα αφορά τον τουρισμό. Πώς φτάσαμε σήμερα μέχρι εδώ και πού θα είμαστε αύριο, κάποιες σκέψεις.
Η κουλτούρα των καλοκαιρινών διακοπών όπως η γενιά μας την αντιλαμβάνεται δεν ήταν πάντα έτσι. Οι διακοπές και τα ταξίδια σε άλλες χώρες ήταν κάτι το άγνωστο στις μάζες στις αρχές του προηγούμενου αιώνα. Κάθε λαός έκανε τις "παύσεις" του στα αγαπημένα του μέρη εντός της επικράτειάς του. Οι Άγγλοι είχαν την εξοχή και αργότερα τα παραθαλάσσια θέρετρα του (Brighton, Blackpool κλπ), οι Γερμανοί είχαν τις λίμνες, τα δάση και τις ακτές της Βόρειας Θάλασσας. Ο τουρισμός (περιηγητικός και πολύ αργότερα διακοπές) σε άλλες χώρες ήταν προνόμιο των πλουσίων.
Ο ευρωπαϊκός μαζικός τουρισμός είναι ένα φαινόμενο του τέλους του 20 ου αιώνα, ξεκίνησε όταν η γενιά των baby boomers είχε το διαθέσιμο εισόδημα, τα μέσα (αεροπλάνα) και το χρόνο (άδεια με αποδοχές) για να το κάνει. Η αυξανόμενη ζήτηση για οργανωμένες διακοπές οδήγησε αρχικά στη δημιουργία ταξιδιωτικών γραφείων και στη συνέχεια tour operators, αυτοί με τη σειρά τους αναζητούσαν αεροπορικές εταιρείες και καταλύματα που θα μπορούσαν να ανταποκριθούν στις ανάγκες μεταφοράς και φιλοξενίας πελατών από τη κεντρική και βόρεια Ευρώπη στις ζεστές ακτές της Μεσογείου. Το ευρωπαϊκό όνειρο, η ευρωπαϊκή ενοποίηση, οι τρεις πυλώνες της ελεύθερης μετακίνησης ανθρώπων, εμπορευμάτων και κεφαλαίων, αλλά και η άνοδος του βιοτικού επιπέδου της μεσαίας τάξης ήταν το υπόβαθρο πάνω στο οποίο στήθηκε η ευρωπαϊκή τουριστική βιομηχανία διακοπών. Το μοντέλο των πακέτων διακοπών προϋπέθετε μια συμπαγή αγορά τροφοδότη, έναν ταξιδιωτικό οργανισμό (tour operator, ιδιωτικό ή σε κάποιες περιπτώσεις της πρώην Ανατ. Ευρώπης δημόσιο), αεροπορική εταιρεία, και έναν οργανωμένο προορισμό (destination) με κατάλληλες τουριστικές υποδομές (καταλύματα κλπ). Η Ελλάδα μπήκε σχετικά νωρίς στο χορό με δημόσιες (ΕΟΤ) και ιδιωτικές επενδύσεις, και κατόπιν εκμεταλλευόμενη τα ευρωπαϊκά κονδύλια με την είσοδό της στην τότε ΕΟΚ, επένδυσε σε υποδομές και δημιούργησε οργανωμένους και ανταγωνιστικούς τουριστικούς προορισμούς ευρωπαϊκής εμβέλειας. Μετά από τρεις δεκαετίες ωρίμανσης, κατά την δεκαετία του 2010, ο τουρισμός ήταν ο κλάδος που βγήκε πρώτος από την κρίση και τράβηξε τη χώρα σε τροχιά ανάκαμψης.
Λέγεται πως η τουριστική βιομηχανία αποτέλεσε την "οικονομική ατμομηχανή" της Ελλάδας. Έφτασε να συμμετέχει (με στοιχεία του 2018) άμεσα στο 15% του ΑΕΠ (συνολική συμμετοχή στο ΑΕΠ 31% [ΙΝΣΕΤΕ]) και συνολικά στο 26% της συνολικής απασχόλησης [WTTC], (συνολική απασχόληση 988.600) [WTTC]. Οι αφίξεις των μη κατοίκων ξεπέρασαν τα 30 εκατ. με άνω του 55% να πραγματοποιείται τους μήνες Ιούλιο - Αύγουστο - Σεπτέμβριο.
Την τελευταία δεκαετία η Ελλάδα διπλασίασε τις αφίξεις των "μη κατοίκων" της και μέχρι πριν 2 μήνες κανείς δεν τολμούσε να βάλει ένα ταβάνι στον αριθμό των αφίξεων μην και χαρακτηριστεί τουλάχιστον απαισιόδοξος. Πολλά έχουν γραφτεί για αυτήν την επιτυχία και η κοινή γνώμη είχε αποκρυσταλλώσει την άποψή της. Ο τουρισμός ήταν το παρόν και το μέλλον της χώρας. Τα παιδιά μας θα έπρεπε οπωσδήποτε να σπουδάσουν τουρισμό. Από μπαρίστας έως σεφ και από marketeers έως μάνατζερς τουριστικών επιχειρήσεων. Το κεφάλαιό μας θα έπρεπε οπωσδήποτε να επενδυθεί στον τουρισμό, είτε στις βραχυχρόνιες μισθώσεις είτε σε ενοικιαζόμενα, σε μπουτίκ hotels, σε οτιδήποτε γυρνούσε γύρω από τον τουρισμό.
Η σαιζόν του 2020 ξεκίνησε ιδανικά. Δεν υπήρχε το παραμικρό συννεφάκι στον ορίζοντα, μια ανησυχία για την τουρκική προκλητικότητα στην Ανατολική Μεσόγειο κι αυτό ήταν.
Απρόσμενα στο τέλος του Φεβρουαρίου ξεσπά η τέλεια καταιγίδα. Αρχικά με την κρίση του μεταναστευτικού στα νησιά και ύστερα στον Εβρο, όπου τα αντανακλαστικά ήταν άμεσα. Μετά ένας νέος ιός φέρνει μια καινούρια ασθένεια, που όλοι ξέρουμε πια το όνομά της, και στη χώρα μας.
Στις 28 Φεβρουαρίου λίγες μόνο μέρες πριν την έναρξή του το παγκόσμιο τουριστικό ραντεβού της έκθεσης στο Βερολίνο αναβάλεται για πρώτη φόρα στα χρονικά λόγω του φόβου μετάδοσης του ιού.
Και ξαφνικά η τουριστική Ελλάδα κλείνει λόγω πανδημίας. Με μια πρωτοφανή απόφαση (ΠΝΠ 18152, ΦΕΚ 857,Β 14.03.2020) επιβάλεται το μέτρο της προσωρινής απαγόρευσης λειτουργίας εποχικών τουριστικών καταλυμάτων από 15.32020 έως και 30.4.2020. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι η απόφαση αυτή θα παραταθεί έως 31.05 και υπάρχει η δυνατότητα να παραταθεί ακόμα περισσότερο.
Αν και βρισκόμαστε πολύ στην αρχή, το κυρίαρχο σενάριο είναι ότι η πτώση της φετινής σαιζόν θα υπερβεί το 50%, κάποιοι κύκλοι συζητούν σοβαρά και τη ματαίωσή της.
Αυτή τη στιγμή είναι πολύ νωρίς για να προβλέψουμε τις επιπτώσεις στο εγχώριο ΑΕΠ και την αγορά εργασίας λόγω της πτώσης του τουρισμού. Μπορούμε όμως να βάλουμε ένα άνω όριο και αυτό είναι η σχεδόν ολική κατάρρευση των τουριστικών εσόδων για το 2020. Εκεί που συμφωνούν όλοι ειδικοί είναι το εξής: οι επιχειρήσεις και οι εργαζόμενοι δεν σώζονται χωρίς κρατική βοήθεια. Μια είναι η συνταγή (helicopter money).
Το στοίχημα λοιπόν δεν είναι πόσο καλά ή άσχημα θα πάει η φετινή σαιζόν, αλλά το εάν ο ελληνικός τουρισμός θα καταφέρει να επιβιώσει, ώστε να είναι έτοιμος να λειτουργήσει το 2021.
Όπως είπε χθες κορυφαίος τουριστικός παράγοντας "αυτό που συμβαίνει σήμερα αλλάζει το χάρτη για πάντα"
Καλό μας βράδυ με υγεία,
[ Για να έχουμε μια εικόνα του εισερχόμενου αεροπορικού τουρισμού: Σύμφωνα με το Ινστιτούτο ΣΕΤΕ το σύνολο των αεροπορικών αφίξεων το 2018 ανήλθε σε 23,2 εκατ. επιβάτες. Μήνας αιχμής ήταν ο Ιούλιος (4,1 εκατ.) και μήνας με την χαμηλότερη ροή ο Φεβρουάριος (490 χιλ.).
Το top-5 των αγορών ήταν η Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ιταλία, η Γαλλία και η Πολωνία
Μια ματιά στις 5 πρώτες αγορές για το 2018 (σημ: οι αριθμοί δεν διαφέρουν σημαντικά και το 2019)
·
Γερμανία - 2018 4,0
εκατ. αφίξεις
·
Ηνωμένο Βασίλειο - 2018 3,8
εκατ. αφίξεις
·
Iταλία - 2018 1,8
εκατ. αφίξεις
·
Γαλλία - 2018 1,3
εκατ. αφίξεις
·
Πολωνία - 2018 1,0
εκατ. αφίξεις
(πηγή INSETE intelligence 12/2019)
Οι υπόλοιπες τουριστικές αφίξεις αφορούν οδικό τουρισμό και τουρισμό κρουαζιέρας.
Δυστυχώς για τον κλάδο της κρουαζιέραw τα πράγματα είναι ξεκάθαρα φέτος, αφότου το Sea Diamond έγινε πρωτοσέλιδο σε όλα τα ΜΜΕ του πλανήτη. Θα χρειαστεί το εμβόλιο για τον ιό και αρκετά χρόνια ώσπου ο κόσμος να ξεχάσει τη φράση "floating Petri dish". Στις 5 Φεβρουαρίου το Sea Diamond μπαίνει σε καραντίνα λόγω κορωνοιού σε λιμάνι της Ιαπωνίας.
https://www.nytimes.com/2020/02/22/world/asia/coronavirus-japan-cruise-ship.html ]
Comments
Post a Comment